Struktura Instytutu

Pracownicy Katedry Językoznawstwa Romańskiego reprezentują trzy kierunki studiów: filologię romańską (język francuski), język hiszpański i język włoski.

Prowadzone badania dotyczą następujących zagadnień: analiza dyskursu na przykładzie języka mody – języki romańskie i język polski, konstrukcje względne w języku hiszpańskim i polskim – analiza porównawcza; badania związków między kategorią aspektu i przyczynowości; badanie kategorii czasu, aspektu, uprzedniości w ujęciu kontrastywnym; odwieloznacznianie przymiotników predykatywnych w języku hiszpańskim, francuskim i polskim z punktu widzenia tłumacza automatycznego; opis grup imiennych z determinantem zerowym; opis semantyczny czasowników komunikacji; opis języka i jego zastosowanie w tłumaczeniu automatycznym; analiza morfologiczna języka polskiego; jednojęzyczne skoordynowane słowniki  języka francuskiego i języka polskiego.

Prowadzone są badania monolingwistyczne nad językiem polskim i nad językiem francuskim oraz badania kontrastywne francusko-polskie i polsko-francuskie.

Pracownia Lingwistyki Komputerowej powstała w 2010 roku i ma związek z uruchomieniem specjalizacji językoznawczej: Komputerowe przetwarzanie języków naturalnych.

Specjalność ta, wdrożona  na studiach II stopnia na kierunku: filologia romańska, jest programem innowacyjnym mającym na celu przygotowanie absolwentów do potrzeb współczesnego rynku pracy. Umieszczona w kontekście Technologii Informacji i Komunikacji, ogniskuje kształcenie wokół 3 dyscyplin: tłumaczenia tekstów pisanych, inżynierii dokumentu oraz metodologii e-nauczania. Kształcenie odbywa się w porozumieniu z przedsiębiorcami – przyszłymi pracodawcami, wprowadzają oni do programu treści dotyczące biznesu.

Pracownia Lingwistyki Komputerowej prowadzi następujące badania: analizator morfosyntaktyczny języka polskiego; skoordynowane, elektroniczne słowniki związków frazeologicznych języka polskiego i języka francuskiego; tłumaczenie francusko-polskie i polsko-francuskie predeterminantów kataforycznych skorelowanych z modyfikatorem koniecznym; wykładniki modyfikatora w grupie nominalnej.

Badania koncentrują się na następujących zagadnieniach: składnia opisowa i historyczna języka angielskiego, fonologia języków: angielskiego, polskiego i walijskiego, morfologia języków: angielskiego i walijskiego, językoznawstwo kognitywne, ze szczególnym uwzględnieniem metafory, aksjologii i kategorii nieokreśloności, gramatyka kontrastywna, przyswajanie języka obcego, odmiany narodowe i regionalne języka niemieckiego w nauczaniu języka niemieckiego jako obcego, badania nad kategorią tożsamości językowej za granicą, leksykografia i frazeologia języka niemieckiego, rosyjskiego i polskiego, język reklamy, poetyka filmu.

W Katedrze Językoznawstwa Wschodniosłowiańskiego prowadzone są badania naukowe zarówno nad współczesnym językiem rosyjskim, jak i nad jego historią. Tematyka pierwszych, to: a) językowy obraz świata Rosjan, przedstawiany z punktu widzenia odzwierciedlonego w języku i kulturze, jak i przedstawionego w tekstach literatury pięknej, głównie współczesnej; b) problemy  lingwistyki tekstu, w tym  opis stylistycznych właściwości metatekstu. Tematyka drugich, to: leksykologia historyczna, w tym: a) badania nad fitoniami, nad nazwami czynności, a także nad wpływami cerkiewnosłowiańskim i greckimi na język rosyjski w trakcie jego rozwoju; b) badania nad morfologią i leksyką prasłowiańską, nad kierunkami  rozwoju w językach słowiańskich.

Badania nad historią literatur zachodnioeuropejskich (przede wszystkim literatury angielskiej, niemieckiej, francuskiej, belgijskiej, włoskiej i hiszpańskiej) prowadzone przez pracowników są niezbędne dla uzyskania pełnego obrazu kondycji literatury światowej. Szczególnie cenna jest możliwość prowadzenia badań dotyczących nie tylko procesu historycznoliterackiego, związków literackich, zagadnienia przenikania kultur, lecz także badawczych penetracji takich dziedzin jak: historia idei, historia literatury pogranicza kulturowego, polityki i religii obszarów: anglojęzycznego, niemieckojęzycznego oraz obszaru języków romańskich. Studia nad tematami badawczymi wykraczają swym zasięgiem poza Europę oraz poza granice czasowe wyznaczone w obecnej wersji tematu. W Instytucie Neofilologii prowadzone są badania związane z poszukiwaniem źródeł wiedzy naukowej. Ważne jest także uwzględnienie dialogu między kulturami

Badania koncentrują się na następujących zagadnieniach: badania przestrzeni i czasu w wybranych powieściach literatury belgijskiej i ich znaczenie metaforyczne; belgijskie oblicza feminizmu;  francuskojęzyczna powieść postkolonialna Maghrebu; krytyka i teoria sztuki współczesnej; współczesne tendencje w prozie narracyjnej hiszpańskiej i latynoamerykańskiej; kultura i literatura latynoska dzisiaj; badania nad poezją frankofońską i polską, głównie XX wieku, jak również francuska, polska i niemiecka oraz amerykańska poezja współczesna, analizowana w kontekście historii idei i przemian wrażliwości poetyckiej;  literatura kolonialna; metafora kryminalna we współczesnej powieści argentyńskiej; mit, pamięć, rzeczywistość, mit a naród; motywy kryminalne (kwestia sprawiedliwości i kary) we współczesnej powieści hispanoamerykańskiej; problem pustki we współczesnym doświadczeniu poetyckim; przekład poetycki; problem zderzenia dwu kultur – kultury znaku i kultury obrazu, wykwitu cywilizacji współczesnej Europy; problematyka teoretycznoliteracka, związana z aktualnymi tendencjami w badaniach nad wyobraźnia twórczą w ich relacji z pewnymi wątkami ponowoczesności; realizm magiczny w literaturze belgijskiej; strategie współczesnej powieści historycznej; teoria autobiografii w świecie, autobiografia frankofońska i polska; teoria recepcji i praktyki przekładu we współczesnej literaturze iberoamerykańskiej; tropizmy – w poszukiwaniu pełni znaczenia; uniwersalizm francuski a wielokulturowy charakter współczesnej powieści frankofońskiej; włoski epos rycerski epoki renesansu; badania intersemiotyczne i komparatystyczne w zakresie literatury francuskiej i włoskiej okresu średniowiecza i renesansu oraz muzyki baroku; zbrodnia i literatura.

Pracownia jest zespołem badawczym, składającym się z pracowników naukowych Instytutu Neofilologii UP (romanistów, anglistów, germanistów, iberystów, italianistów i rusycystów), współpracującym z pracownikami innych jednostek Uniwersytetu Pedagogicznego oraz innych uczelni w kraju i za granicą. Działania zespołu ogniskują się wokół zagadnień, powstających w procesie badania literatur europejskich oraz północno- i południowoamerykańskich.

Główne kierunki badań: antropologiczne i społeczne uwarunkowania współczesnej wyobraźni poetyckiej;  badania historycznoliterackie, pozwalające prześledzić historyczne uwarunkowania (mechanizmy) współczesnych tendencji kulturowych – na płaszczyźnie wyobrażeniowej i światopoglądowej („wizje świata”); wypracowanie metodologicznej, wyobrażeniowej i intelektualnej płaszczyzny badań komparatystycznych; badania teoretycznoliterackie, zmierzające do wypracowania narzędzi badawczych, umożliwiających adekwatny opis i interpretację aktualnych zjawisk literackich (a także artystycznych, społecznych itp.) w perspektywie komparatystycznej; badanie związków pomiędzy literaturą a sztukami plastycznymi i muzyką; dialog międzykulturowy; indywidualna wyobraźnia artystyczna w poszukiwaniu tożsamości zbiorowej;  namysł nad pojęciem‚ kultury zachodniej” oraz dziedzictwa kulturowego w dobie ponowoczesności;  ponowoczesność jako mit i jako utopia; teorie wyobraźni twórczej w świetle językoznawstwa kognitywnego; refleksja nad celami i znaczeniem inter- i transdyscyplinarnych badań nad współczesnym paradygmatem humanistyki; utopie, anytutopie i mity współczesne; „wizje świata” i „wielkie narracje” kultury zachodniej; wyobraźnia a ideologia: jawne i ukryte przedzałożenia metod interpretacji treści kulturowych; zagadnienia translatologiczne, związane z poszukiwaniem kryteriów „adekwatnego” przekładu w perspektywie porównawczej;

Prowadzona działalność naukowa koncentruje się w obrębie badań nad kulturą w Polsce i w Europie (X-XX w.), literaturą polską i europejską (XVIII – XX w.). Badania własne obejmują następujące tematy: aspekty obrazu polskich rycerzy i szlachty w niemieckojęzycznej literaturze średniowiecznej; fenomen fragmentu literackiego we współczesnej literaturze niemieckiej; literatura dziecięca i młodzieżowa w obliczu świata mediów; literatura na obrzeżach – twórczość literacka pisarzy żyjących na pograniczach kultur, religii i języków; literatura niemieckojęzyczna w pierwszej połowie XX wieku; rozwój gatunkowy i specyfika krótkich form literackich pisanych prozą w literaturze niemieckiej (od wieku XVIII do współczesności).

Główne kierunki badań: angielscy poeci laureaci; angielska poezja religijna R.S. Thomas;  brytyjskie studia kulturowe;  gender studies, teoria queer; intertekstualność; historia recepcji literatury polskiej w krajach anglojęzycznych i anglojęzycznej w Polsce; komputerowe metody badania tekstu literackiego (atrybucja autorska i translatorska); katolicyzm w literaturze angielskiej XVIII i XIX wieku jako element kształtowania się tożsamości narodowej w opozycji do „Innego”;  komparatystyka w obrębie twórczości  William Faulkner – Toni Morrison; literatura Południa USA; myśl Deleuze’a i Guattariego; motywy gotyckie w literaturze i kinie kanadyjskim; poezja amerykańska XX wieku; polskie  przekłady Szekspira; polskie przekłady angielskiej powieści XIX-wiecznej; post-humanizm; post-strukturalizm; post-teistyczne komparatystyczne studia nad anglojęzyczną i polską poezją religijną XX i XXI wieku; problematyka pamięci zbiorowej w literaturze amerykańskiej, w szczególności afro-amerykańskiej i indiańskiej; komparatystyka Conradowsko- Faulknerowska; przekład dzieł literatury angielskiej i amerykańskiej na język polski; przekład sztuk Tadeusza Kantora na język angielski; transatlantyzm literacki (literatura europejska i amerykańska w ujęciu komparatystycznym);  rasa, płeć i seksualność w kulturze USA i Kanady; studia Conradystyczne; studia Faulknerowskie; stylistyka tekstu w ujęciu lingwistyczno-statystycznym (stylometria); wielkie metafory XIX-wiecznego miasta w krajobrazie europejskim i amerykańskim (Dickens, Prus, Balzac, Dostojewski i Twain); współczesna metodologia badań literackich; teoria literatury w ujęciu psychoanalitycznym i fenomenologicznym; wybrane zagadnienia z historii literatury anglojęzycznej w ujęciu porównawczym z literaturą polską; twórczość Dickensa oraz jej recepcja w Polsce  (polskie przekłady Dickensa); XVII-wieczna angielska poezja metafizyczna.

W Katedrze Literatur Wschodniosłowiańskich w zakresie literaturoznawstwa prowadzone są badania w ramach tematu: Badania nad kulturą w Polsce i w Europie (X-XX w.), literaturą polską i europejską (XVIII–XX w.). Badania te dotyczą literatury XIX i XX wieku, najnowszych dziejów Rosji, jej kultury oraz polityki i koncentrują się na następujących szczegółowych problemach: rosyjska krytyka literacka przełomu XVIII i XIX wieku wobec zagadnień estetycznych, poezja rosyjska XIX wieku, jej teoria i praktyka literacka (problemy genologiczne – gatunek elegii, koncepcja przeżycia estetycznego w refleksji teoretycznej pisarzy pierwszej połowy XIX wieku), polsko-rosyjskie powinowactwa literackie (poezja J. Słowackiego i M. Lermontowa), proza pierwszej połowy XX wieku w aspekcie przewartościowań kulturowych (twórczość M. Zoszczenki w kontekście tradycji historycznoliterackiej), poezja rosyjska drugiej połowy XX wieku (rosyjska poezja rockowa, rosyjskie podziemie literackie lat 70-80-tych XX wieku, twórczość A. Tarkowskiego) oraz proza rosyjska pierwszej połowy XX wieku (spuścizna literacka B. Pasternaka), literatura postmodernistyczna oraz proza lat 90-tych XX wieku i początku XXI stulecia (bohater najnowszej prozy rosyjskiej, twórczość W. Makanina, A. Eppela, L. Ulickiej).

Istnieje od roku 2003. Ma charakter interdyscyplinarny, skupiając anglistów, germanistów, romanistów i rusycystów, którzy prowadzą badania zarówno z przekładoznawstwa, jak i językoznawstwa i literaturoznawstwa.  Z perspektywy map of translation studies (Holmes, Toury) można powiedzieć, że reprezentowane są w mniejszym lub większym stopniu wszystkie dziedziny przekładoznawstwa. Szczególnie dają się zauważyć badania nad teoretycznymi podstawami tłumaczenia pisemnego specjalistycznego i literackiego.  Prace nie ograniczają się tylko do obszaru języków indoeuropejskich (obejmują również języki egzotyczne, np., hawajski). Charakterystyczne jest analizowanie różnych typów tekstów, zarówno pisanych, jak i śpiewanych (tłumaczenie librett operowych). Jednym z przejawów badań z zakresu przekładoznawstwa stosowanego jest opracowanie środków wspomagających przekład (np. dwujęzyczny słownik biznesowy).

Powołana do istnienia decyzją Rektora Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie z dn. 1 stycznia 2012 roku, Katedra Dydaktyki Przekładu (KDP) jest pierwszą jednostką akademicką, której podstawowym celem działalności jest dydaktyka przekładu. Dydaktyka realizowana na dwóch poziomach – kształcenie tłumacza i kształcenie nauczyciela przekładu. Te dwa cele wyznaczają tryb działań Katedry i jej profil naukowy. Członkami KDP są pracownicy oraz doktoranci Instytutu Neofilologii UP.

KDP uczestniczy w międzynarodowym projekcie European Graduate Placement Scheme (http://www.e-gps.org/), którego spotkanie odbyło się w Krakowie w dn. 7-9 października 2013. W roku 2012 otrzymała grant książkowy EST. W czasie prawie dwuletniej aktywności KDP zorganizowała wiele zebrań naukowych, szkoleń i seminariów o charakterze otwartym, z których najbardziej istotnym przedsięwzięciem naukowym i organizacyjnym była międzynarodowa konferencja MCCTE2013 odbywająca się w Krakowie w dn. 10-11 października 2013 roku.

W obszarze jej działania badania koncentrują się na: zagadnieniach  dydaktyki  ogólnej, psycholingwistyki w kontekście akwizycji języka obcego na różnych poziomach edukacyjnych (włącznie z przedszkolnym) w świetle standardów nauczania obowiązujących w Unii Europejskiej. Ponadto obejmują one również problematykę doskonalenia praktyk pedagogicznych, perspektywy podnoszenia jakości kształcenia studentów przyszłych nauczycieli; prowadzone są badania z dziedziny integracji i dialogu międzykulturowego  w ramach Unii Europejskiej. Prowadzone są także prace w zakresie komparatyzmu, transformacji  i  komunikacyjności tekstów oraz antropocentryzmu w dydaktyce, jak również  roli  i miejsca współczesnych mediów w procesie glottodydaktycznym.

W obszarze jej działania badania koncentrują się na: zagadnieniach  dydaktyki  ogólnej, psycholingwistyki w kontekście akwizycji języka obcego na różnych poziomach edukacyjnych (włącznie z przedszkolnym) w świetle standardów nauczania obowiązujących w Unii Europejskiej. Ponadto obejmują one również problematykę doskonalenia praktyk pedagogicznych, perspektywy podnoszenia jakości kształcenia studentów przyszłych nauczycieli; prowadzone są badania z dziedziny integracji i dialogu międzykulturowego  w ramach Unii Europejskiej. Prowadzone są także prace w zakresie komparatyzmu, transformacji  i  komunikacyjności tekstów oraz antropocentryzmu w dydaktyce, jak również  roli  i miejsca współczesnych mediów w procesie glottodydaktycznym.

W obszarze jej działania badania koncentrują się na: zagadnieniach  dydaktyki  ogólnej, psycholingwistyki w kontekście akwizycji języka obcego na różnych poziomach edukacyjnych (włącznie z przedszkolnym) w świetle standardów nauczania obowiązujących w Unii Europejskiej. Ponadto obejmują one również problematykę doskonalenia praktyk pedagogicznych, perspektywy podnoszenia jakości kształcenia studentów przyszłych nauczycieli; prowadzone są badania z dziedziny integracji i dialogu międzykulturowego  w ramach Unii Europejskiej. Prowadzone są także prace w zakresie komparatyzmu, transformacji  i  komunikacyjności tekstów oraz antropocentryzmu w dydaktyce, jak również  roli  i miejsca współczesnych mediów w procesie glottodydaktycznym.

W obszarze jej działania badania koncentrują się na: zagadnieniach  dydaktyki  ogólnej, psycholingwistyki w kontekście akwizycji języka obcego na różnych poziomach edukacyjnych (włącznie z przedszkolnym) w świetle standardów nauczania obowiązujących w Unii Europejskiej. Ponadto obejmują one również problematykę doskonalenia praktyk pedagogicznych, perspektywy podnoszenia jakości kształcenia studentów przyszłych nauczycieli; prowadzone są badania z dziedziny integracji i dialogu międzykulturowego  w ramach Unii Europejskiej. Prowadzone są także prace w zakresie komparatyzmu, transformacji  i  komunikacyjności tekstów oraz antropocentryzmu w dydaktyce, jak również  roli  i miejsca współczesnych mediów w procesie glottodydaktycznym.

W zakresie historii i cywilizacji euroamerykańskiej badania  koncentrują się na następujących zagadnieniach:  akulturacja i asymilacja grup etnicznych; akulturacja i asymilacja grup społecznych;  Anglia wiktoriańska; historia idei Europy;  kultura Anglii elżbietańskiej i za pierwszych Stuartów; literatura parenetyczna w różnych okresach dziejowych; rozwój nauki w okresie wczesno-nowożytnym; systemy polityczne krajów niemieckojęzycznych;  wpływy sztuki Zachodu w Polsce.

W zakresie historii i cywilizacji krajów romańskich badania koncentrują się głównie na pogłębianiu wiedzy o stosunkach polsko-francuskich i stosunkach międzynarodowych w Europie środkowej w XIX i XX wieku, a także na stosunkach Polski z Belgią. Obejmują również: działalność polityczną, dyplomatyczną i kulturalną mecenasa i twórcy Teatru Hiszpańskiego – Luisa José Sartoriusa; działalność Rady Europy w procesie integracji europejskiej; dzieje XIX–wiecznej Latynoameryki, zwłaszcza Meksyku doby cesarstwa Maksymiliana I Habsburga (1864-1867) i jego żony Carloty; epoka elżbietańska w Hiszpanii (1833-1868); europejska retoryka francuskiego życia publicznego, np. związki zawodowe; europejskie treści we francuskiej retoryce politycznej od czasu Traktatu z Maastricht; kobieta hiszpańska w dobie Oświecenia i Romantyzmu; kultura i literatura latynoska dzisiaj: mit, pamięć, rzeczywistość; najnowsza historia Francji, ze szczególnym uwzględnieniem postaw francuskiej klasy politycznej wobec problematyki europejskiej na przestrzeni ostatnich trzech dziesięcioleci; państwa Europy Środkowej wobec integracji z Unią Europejską; procesy integracyjne w Europie po II wojnie światowej.

Badania w zakresie historii i cywilizacji krajów romańskich związane są z najnowszą historią Francji i Europy, ze szczególnym uwzględnieniem postaw francuskiej klasy politycznej wobec problematyki europejskiej na przestrzeni ostatnich trzech dziesięcioleci oraz efektów francuskich prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Badana jest problematyka europejska przejawiająca się w politycznym dyskursie towarzyszącym wyborom politycznym w tym kraju i aktywność środowisk politycznych przeciwstawiających się rozszerzaniu zakresu tzw. „metody wspólnotowej”, a także europejska retoryka uprawiana przez takie podmioty francuskiego życia publicznego, jak związki zawodowe i organizacje pozarządowe. Badania dotyczą również obszaru komunikacji międzykulturowej; zróżnicowania kultur świata; wiedzy kulturowej i wykorzystania jej w praktyce, w kontakcie z przedstawicielami innych kultur; kulturowych wzorców postrzegania innych; dialogu międzykulturowego;
problemów komunikacji międzykulturowej; Europejczycy i Amerykanie w świetle wymiarów kultury, tożsamość, wielokulturowość i komunikowanie, dylematy kształtowania tożsamości międzykulturowej.

Skupiają pracowników naukowo-dydaktycznych danej specjalności językowej, mają za zadanie kształcenie językowe studentów. Pracownicy reprezentujący dyscypliny naukowe: literaturoznawstwo, językoznawstwo, kulturoznawstwo naukowo działają w strukturze Katedr.

Skupiają pracowników naukowo-dydaktycznych danej specjalności językowej, mają za zadanie kształcenie językowe studentów. Pracownicy reprezentujący dyscypliny naukowe: literaturoznawstwo, językoznawstwo, kulturoznawstwo naukowo działają w strukturze Katedr.